Θανασης Καραμπατσος (Documento)

 

Σας έχω ζαλίσει με την ιστορία και με την έρευνα που έκανα, ωστόσο αυτό που πέτυχα σε ένα αρχείο υποθέσεων δημοσίου ενδιαφέροντος είναι η αποφορά του ρουσφετιού και του πελατειακού κράτους πάνω από τον απόπατο της εξουσίας. Στα χρόνια του ΠαΣοΚ σε μια διαφαινόμενη τακτοποίηση αδικίας έρχονταν στα υπουργεία (π.χ. Εσωτερικών) ραβασάκια από το γραφείο του πρωθυπουργού με την ένδειξη «Να το κοιτάξουμε αυτό, να το δούμε» κ.λπ. φυσικά με την υπογραφή-διαβατήριο του Αντώνη Λιβάνη. Δεν θα μπω στην ουσία της υπόθεσης, όμως πολιτικοί επιστήμονες και ερευνητές έχουν στηλιτεύσει την εξυπηρέτηση που έγινε από «κλαδικές», από πρόσωπα πολιτικούς και από κομματικούς μηχανισμούς σε όσους δεν είχαν πρόσβαση στα ρουσφέτια των κυβερνήσεων της Δεξιάς. Θεωρούσαν ότι αποκαθιστούσαν μια αδικία και υπονόμευαν το Κίνημα. Μπορεί ο Ανδρέας Παπανδρέου να είχε διαμηνύσει απαξιώνοντας τους «παλαιούς πολιτικούς» της Ένωσης Κέντρου το 1974 και πετώντας έξω τους «αριστερίζοντες» το 1977 ότι θέλει να χτίσει ένα κίνημα με νέα υλικά και αυτοοργάνωση που βοήθησαν να ξεπεταχτεί από το 13% στο 25%. Το τσουνάμι ψήφων του 1981 στηρίχτηκε και στη συγκυρία με την πάνδημη ανάγκη για αλλαγή, και στην αδυναμία του αντίπαλου, αλλά και στη μείξη «παλαιών πολιτικών» και των νέων «μυστακοφόρων» και «γενιοφόρων» βουλευτών όπως παραληρούσαν οι συντηρητικές εφημερίδες της εποχής. Η υποστύλωση της εξουσίας του ΠαΣοΚ έγινε από τη δουλειά των τοπικών οργανώσεων, των κλαδικών και των υψηλού επιπέδου νταραβεριών. 

Την ίδια εικόνα με νέους πολιτικούς στη Βουλή που προκαλούσαν με το ντύσιμο, την εμφάνιση, το στυλ, την ομιλία και τη συμπεριφορά βρήκαμε και στις συντηρητικές εφημερίδες του 2012. Με την εικόνα των περισσότερων άγνωστων βουλευτών του ΣυΡιζΑ το σύστημα έτρεμε καθώς φάνηκε ότι υπάρχει η δυνατότητα να αναλάβουν θέσεις πολιτικής και νομοθετικής ευθύνης τα παιδιά της διπλανής πόρτας. Τα πολιτικά και οικονομικά τζάκια έχαναν την αυθύπαρκτη αξία τους ως ειδικά επί της πολιτικής. Οι ιδιοκτήτες του κράτους και της χώρας αναγκάστηκαν να συνομιλούν με την πλέμπα. 

Σταδιακά εξασθένησε κι αυτή η εικόνα, όπως έγινε με το ΠαΣοΚ. Τώρα όσοι προέρχονταν από το ΠαΣοΚ είχαν το know how της διοίκησης του κράτους, κοινώς τα ρουσφέτια και τις ισορροπίες προς ανώτερα και κατώτερα στρώματα. Λίγους μήνες μετά την εκλογική νίκη το 2015, μια φίλη και μέλος του ΣυΡιζΑ μού είπε ότι ο σύζυγός της, που γνώριζα ότι περίμενε πολύ χρόνο να καταμετρηθούν τα ένσημα για να πάρει σύνταξη, βρήκε σαν καθρέφτη μια ολόιδια περίπτωση συναδέλφου του που ήταν ψηφοφόρος του ΠαΣοΚ αλλά έλυσε το πρόβλημα λίγο αφότου ανέλαβε ο ΣυΡιζΑ και απευθύνθηκε σε υψηλό κυβερνητικό στέλεχος προερχόμενο από το ΠαΣοΚ και πήρε τη σύνταξη. Κοιτούσε μάλιστα απορημένος που ο συνομιλητής του και μέλος του ΣυΡιζΑ δεν έτρεξε στο κόμμα να του λύσει το πρόβλημα.

Θυμόμαστε άλλωστε ότι η πρώτη σύγκρουση της κοινωνίας με το ΠαΣοΚ ήταν το 1985 με το πρόγραμμα λιτότητας Σημίτη κι όχι με τις «δια-δηλώσεις της κατσαρόλας» που προσπαθούσε να παρουσιάσει η ΝΔ. Μετά ο Ανδρέας πήγε να στήσει δικό του σύστημα «τζακιών» και έχασε την εξουσία από τα «παλιά τζάκια» που του τη φύλαγαν με το σκάνδαλο Κοσκωτά. Και τότε δύσκολα έπεσε γιατί με την ακραία ταξική διακυβέρνηση του πατρός Μητσοτάκη πασοκικές δυνάμεις βγήκαν μπροστά στις διαμαρτυρίες. Ο Ανδρέας επανεξελέγη αλλά ήταν πλέον συμβιβασμένος. Η εποχή και τα «τζάκια» το απαιτούσαν. Και ήρθε ο Σημίτης με τους πιο διαπλεκόμενους πασόκους έως τότε στη μεταπολίτευση να αλλάξουν την κοινωνία σε άκρατη καταναλωτική με μια πολιτική σούπα.

Ο ΣυΡιζΑ δεν θα μπορούσε να είχε την ίδια εξέλιξη από τη στιγμή που δεν διέθετε οργανωτικές ρίζες στην κοινωνία αλλά εξέφραζε ανάγκες ψηφοφόρων. Με αποκλειστική ευθύνη του προέδρου του εγκλωβίστηκε στον σουσουδισμό (θυμηθείτε πώς αντιμετώπισε τον Γεραπετρίτη που άφησε επιδεικτικά στο πόδι του ο Μητσοτάκης στις προγραμματικές δηλώσεις του Αυγούστου του 2019). Περίμενε πολιτικό σεβασμό κι όχι ρεβανσισμό. Ξέχασε, μάλλον καλύτερα, ποτέ δεν κατάλαβε ότι οι ιδιοκτήτες της χώρας δεν τον θεωρούν ισότιμο εταίρο. Αυτό έπαθε και το ΚΚΕ με το ΕΑΜ και στον Λίβανο, και στην Καζέρτα, και τον Νοέμβρη του 1944. Ποτέ δεν κατανόησαν ότι δεν θα είναι ομοτράπεζοι αυτών που νιώθουν ως απειλή την κανονικότητα, την έλλειψη ρουσφετιού και διαπλοκής.

Την περασμένη Πέμπτη, η πολιτική αφέλεια εκφράστηκε άλλη μια φορά από τον πρώην πρόεδρο του ΣυΡιζΑ. Απλοϊκός στη σκέψη και στον λόγο, σαν να έλειπε έξι χρόνια από τη χώρα, σαν να μην έχει υπάρξει ποτέ ΟΠΕΚΕΠΕ, σαν να μην είχε μπει ούτε ένας κοριός από την ΕΥΠ πολλώ δε μάλλον από το Predator, σαν να μην είχε βγει όλη η εγκληματική σαπίλα του συστήματος στα Τέμπη, σαν να μην έχουν δοθεί εύκολα θηράματα στο σαφάρι υπερκερδών των servicers και των τραπεζών μέσω πλειστηριασμών – ουπς, η κυβέρνηση ΣυΡιζΑ είχε σχεδιάσει τον «Ηρακλή» για να σωθούν οι τράπεζες και ούτε ένα «ευχαριστώ» δεν πήρε ενώ το ζητιάνευε.

Αυτό είναι το πρόβλημα, ο ΣυΡιζΑ και ο πρώην πρόεδρός του ποτέ δεν κατάλαβαν πώς πήρε η ΝΔ το 41%, ποτέ δεν έσκυψαν σε προβλήματα αλλά σχεδίαζαν και ισορροπούσαν με θεωρητικά εργαλεία. Ήταν μακριά από την κοινωνία και έχασαν την Κρήτη από τον «Φραπέ» και τον «Χασάπη». Τουλάχιστον από το 2020 έχτισε η ΝΔ ένα πολυπλόκαμο δίκτυο πελατειακών σχέσεων με τράπεζες, εταιρείες και κομματάρχες αλλά η αξιωματική αντιπολίτευση και ο αρχηγός της δεν το βρήκαν ποτέ στα ραντάρ τους. Είχαν εντοπίσει περιπτώσεις δεξιοί αγρότες και τεχνοκράτες σύμβουλοι, φώναζαν και πήγαιναν στα δικαστήρια, αλλά το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα είχε βάλει κάτω τα μαθηματικά της ήττας: «Πήραμε 32% το 2019 άρα αυτή είναι η βάση από όπου ξεκινάμε». Σαν να μην είχαν δώσει το σύνθημα της διαφθοράς το σκάνδαλο «σκόιλ ελικίκου» και οι απευθείας αναθέσεις, σαν να μη συνέβησαν ποτέ η ασυλία στους τραπεζίτες και στα μέλη των επιστημονικών επιτροπών.

Ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε συνέντευξη στη «Le Monde» και κάνει το κοινώς λεγόμενο και τραγουδισμένο «καμ μπακ» διεκδικώντας πάλι αρχηγίες και πρωθυπουργίες. Ποιος τον θέλει πίσω; Μπροστά στα αδιέξοδα της αλαζονικής μητσοτακικής πολιτικής υπάρχουν μερίδες της οικονομικής ελίτ που στρέφονται σε εναλλακτικές λύσεις. Με τις αδυναμίες του υπάρχοντος πολιτικού προσωπικού καλούν και τις εφεδρείες. Υπάρχουν βέβαια και οι ρομαντικοί ψηφοφόροι που μπροστά στη λαίλαπα Μητσοτάκη περιμένουν έναν αριστερό Μεσσία που θα επιτύχει την προσδοκώμενη «ενότητα» δυνάμεων και σαν άλλος Αϊ-Γιώργης θα τρυπήσει την καρδιά του μητσοτακικού κράτους. 

Μπορεί όμως να έχει ευθυβολία αυτός που έχει ηττηθεί κατά κράτος όποτε (τέσσερις φορές) έχει αντιμετωπίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Αυτός που διαπιστώνει γενικόλογα ότι η Ελλάδα «οδηγήθηκε στην κρίση για τρεις βασικούς λόγους: δυσλειτουργικό παραγωγικό μοντέλο, γενικευμένη διαφθορά και πελατειακό κράτος», αλλά ενώ κυβέρνησε δεν τόλμησε ούτε τον διαχωρισμό εκκλησίας - κράτους πόσο μάλλον τα θεμελιώδη; Και ποιος ευθύνεται γι’ αυτό το τρίπτυχο και πώς θα το ανατρέψει; Ποιο θα είναι το λειτουργικό παραγωγικό μοντέλο απέναντι στη «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού και του real estate; Ποιος παράγει διαφθορά αν όχι ένα σύστημα που στηρίζεται στην εξυπηρέτηση και στο μαύρο χρήμα; Τι θα κάνει για τη διαφθορά, θα την καταγγέλλει και μετά θα ζητά συγγνώμη, όπως έκανε στο συνέδριο της «Καθημερινής» για το σκάνδαλο της Novartis; Εντάξει, πελατειακό κράτος σε τόσο μεγάλη έκταση δεν είχε στήσει, αλλά καταφεύγει σε παλιές, εύκολες πολιτικές συνταγές: στροφή στο ανύπαρκτο πολιτικό «κέντρο» και γεύματα με επιχειρηματίες, όπως έχει εμφανιστεί στον Τύπο (δεν είναι κατ’ αρχήν κακό, αλλά να ξέρουμε ποιος ευνοεί ποιον). Επιπλέον τι έχει να αντιτάξει στο ληστρικό μοντέλο τιμολόγησης ρεύματος; Τι θα κάνει με τους έμμεσους φόρους και πώς θα βάλει χρήματα στα δημόσια ταμεία; Φυσικά και δεν εμπνέει εμπιστοσύνη αυτός που έσκιζε τα μνημόνια και έλεγε «go back, μαντάμ Μέρκελ», ενώ έχει δεχτεί τα απολύτως ειλικρινή εύσημα από την ίδια τη Μέρκελ. Τι θα υποσχεθεί στους συνταξιούχους που έβαλε στη λαιμητόμο Κατρούγκαλου και στους ελεύθερους επαγγελματίες που μπήκαν στη μέγγενη του υπερπλεονάσματος; Ποια λύση θα προσφέρει τώρα που κλείνει η κάνουλα του Ταμείου Ανάκαμψης και μπαίνει μπροστά το φιλοπόλεμο ReArm Europe; Πώς θα σταθεί απέναντι στο Ισραήλ αυτός που έφερε πολύ κοντά τις δύο χώρες, όπως έχει περιγράψει γλαφυρά ο πρώην υφυπουργός Νίκος Ξυδάκης; 

Κοινοτοπίες με περιτύλιγμα όμορφα λόγια και θετική σκέψη αντί καταγγελιών και προτάσεων ριζικής αλλαγής (το πελατειακό κράτος ξεριζώνεται και το νέο παραγωγικό μοντέλο θα πρέπει να έρθει σπάζοντας τα αυγά της παρασιτικής και μαφιόζικης οικονομίας). Κι αυτό δεν αφορά μόνο τον Τσίπρα αλλά και ό,τι έχει προκύψει από τον ενιαίο ΣυΡιζΑ (ίσως πλην του αριστερόστροφου ΜέΡΑ25). Φαίνεται ότι το μοντέλο Μητσοτάκη έχει πέραση στην πολιτική. Χαλίφης στη θέση του χαλίφη.