Σάββατο 3 Ιουνίου 2023

Ευτυχια Καρυδη ... για τον Καφκα

  Κατσαρίδα. Ο πλασιέ Γκρεγκόρ Σάμσα, με όλα τα βάρη της χρεωκοπημένης οικογένειας του στην πλάτη, διαπιστώνει, μόλις ξυπνάει το πρωϊ, πως έχει μεταμορφωθεί σε μια τεράστια κατσαρίδα. Άμαθος να κουμαντάρει πολλά πόδια, ο μέχρι χθες δίποδος. Σκουντουφλάει, σπάει τα μούτρα του. Δεν το βάζει κάτω, "Θα τα καταφέρω. Δεν μπορώ να παρατήσω μάνα, πατέρα, αδελφή. Αρκεί να μην καθυστερήσω στη δουλειά μου και με επιπλήξει ο προϊστάμενος".*

Καμιά σημασία δεν έχει για τον Γκρεγκόρ Σάμσα "Η Μεταμόρφωση"* του. Αρκεί να μην τον επιπλήξει ο προϊστάμενος! Αρκεί να πετύχει το στόχο του: την αποπληρωμή παλαιών οικογενειακών χρεών! Να μην αποβληθεί ως χρεώστης από την κοινωνία στην οποία είναι μέλος. Τρέχει όπως ένας ραιβόπους - στραβοκάνης. Κι έτσι, γίνεται ο ίδιος ο άνθρωπος στόχος. Οικείοι, συνάδελφοι τον αποστρέφονται μετά βδελυγμίας. Τί άλλο να κάνουν μπρος στο θέαμα μιας τεράστιας σιχαμερής κατσαρίδας;*
Ο πατέρας του τον φτύνει, του πετάει ένα μήλο στην πλάτη. Η πληγή δεν κλείνει. Ο ευαίσθητος Γκρεγκόρ αποδιωγμένος, απομονωμένος πεθαίνει από σηψαιμία, χωρίς να μάθει ποτέ την αιτία της μεταμόρφωσης του. Οι συγγενείς του, τον εγκαταλείπουν και μοιράζονται τις κρυμμένες οικονομίες.* Γιατί λεφτά υπάρχουν! Γι αυτούς που έχουν τις ικανότητες να μην αφήνουν ούτε "res sacrosanctae, extra commercium homminum- Ούτε τα κόκκαλα των αγίων έξω από το εμπόριο"**
Μέσα σ΄έναν τέτοιο κόσμο, όπου, τίποτα δεν μένει απρόσβλητο από το χρήμα. Και ο οξύς ανταγωνισμός των μνηστήρων της εξουσίας διακρίνεται από ωμές αναμετρήσεις, εκβιασμούς και την καταρράκωση κάθε ηθικού δισταγμού. Όλα μοιάζουν δυνάμεις σκοτεινές που προκαλούν φόβο.
Ο τραπεζικός υπάλληλος Γιόζεφ Κ. συλλαμβάνεται "Για μια ανάκριση"*** χωρίς να ξέρει γιατί. Δεν φυλακίζεται. Περιπλανιέται εδώ κι εκεί, ζητώντας απαντήσεις, ενώ οι ξαφνικές ανακρίσεις δίνουν και παίρνουν. Οι ανακριτές του λογομαχούν, συχνά τον χτυπούν. Γριφώδης επωδός τους: "Ενώπιον του νόμου"*** Το δωμάτιο του, τα κτίρια στον δρόμο όλα γύρω του μοιάζουν με δηλητηριώδη ιστό ταραντούλας σε μια "Δίκη"*** στην οποία όλοι τον δείχνουν με το δάχτυλο:κατηγορούμενος "Σίγουρα κάποιος με έχει συκοφαντήσει"συλλογίζεται. Συνεπής στην υποτακτική, παθητική του στάση ο Γιόζεφ Κ. επιλέγει να υπομείνει τη δοκιμασία της εξουσίας που τον αδικεί, αντί να τολμήσει να την αμφισβητήσει.
Απαραίτητος είναι ένας δικηγόρος, αποφασίζει. Οικτρή η τύχη του. Καμιά αρωγή, μόνο χειραγώγηση και απειλές. Και πώς να γίνει αλλιώς; Ο λειτουργός της Δικαιοσύνης κάνει συλλείτουργο με την εξουσία που τον έχει αναίτια παραπέμψει στη "Δίκη"***... Ίσως, αν καταθέσει για το βίο και την πολιτεία του ο φίλος του ο ζωγράφος να σταματήσει το κυνήγι μαγισσών. Πόση αφέλεια! Ο καλλιτέχνης αρνείται. Έχει κάνει πορτρέτα μεσαίων στελεχών της εξουσίας. Προσδοκά και σε ανώτερα!!!!*** Μόνη καταφυγή ο παπάς. Στην άδεια από ανθρώπους και αγγέλους εκκλησία, ο εφημέριος δεν είναι μεσολαβητής του Θεού. Ιεροεξεταστής, τον κοιτάει βλοσυρός: " Ύπαγε οπίσω μου.." Έξαλλος επαναλαμβάνει των ανακριτών του: "Ενώπιον του νόμου! Ενώπιον του νόμου!"***
Όλα γίνονται εφιάλτης. Ο αγέρας ταγγός, βρόμικος δυσχεραίνει την αναπνοή του. Την παραμονή των 31ων γενεθλίων του. Δύο μαυροντυμένοι προστάζουν τον Γιόζεφ Κ. να τους ακολουθήσει ως την άκρη της πόλης, σε ένα έρημο λατομείο. Τον εκτελούν απάνθρωπα, ψυχρά με απανωτές μαχαιριές στο μέρος της καρδιάς. "Μοναχικά σαν το σκυλί" ψιθυρίζει ο Γιόσεφ και αφήνει την τελευταία του πνοή***
Στις 3 Ιουνίου στα 1924 μόνος μέσα στην αγωνία για τον άνθρωπο κοιμήθηκε ο Φράντς Κάφκα. Γεωμέτρης του λόγου και με τα έργα του "Ο Πύργος" "Η Μεταμόρφωση", "Η Δίκη" δεν κρύβει τη θωριά της αβύσσου, που γεννά ο διαβρωτικός φόβος, η εσωτερική αδιαφορία για τον άλλον. Η υποχώρηση και ο συμβιβασμός για να τύχω της εύνοιας μιας κοινωνίας που τρέφει την αδικία, την αλλοτρίωση, τον απελπισμό.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Χρόνια αργότερα. Όταν η Αμερική παραληρεί από το γνωστό μακαρθισμό, εξοντώνοντας κάθε ελεύθερη - δημοκρατική φωνή. Ο ογκόλιθος Όρσον Γουέλς αυτοεξόριστος στην Ευρώπη θέτει στον παραγωγό του τον απαράβατο όρο: "Καμία λογοκρισία" και γυρίζει την ταινία "Le procès- The Trial," βασισμένη στη "Δίκη" του Κάφκα. Λέει γι΄αυτήν:" Η Δίκη είναι η πιο αυτοβιογραφική ταινία που έχω κάνει ποτέ. Η μόνη που αισθάνομαι να με αγγίζει άμεσα. Έχω κάνει πολλά όνειρα για τα οποία κατατρέχομαι από ενοχές, είμαι στη φυλακή. Δεν ξέρω γιατί επιμένετε να δικαστώ, ενώ δεν ξέρω το λόγο". Ως Γιόζεφ Κ. καθηλωτικός ο πορσελάνινος Άντονι Πέρκινς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου