Το ερώτημα «γιατί σιωπούν οι διανοούμενοι;» είναι πολύ συνηθισμένο στον Τύπο. Πολύ πρόσφατα, λ.χ., ο ιστορικός Κώστας Κωστής σε άρθρο του στον Οικονομικό Ταχυδρόμο αναρωτιόταν «Πού χάθηκαν οι Έλληνες διανοούμενοι;» Και απέδιδε την έκλειψή τους στην πλήρη εμπορευματοποίηση της κουλτούρας και της επιστήμης.
Το ζήτημα νομίζω είναι συνθετότερο. Την Κυριακή που μας πέρασε η δημοσιογράφος Μαρία Κορνάρου δημοσίευσε στην εφημερίδα Εστία σχετικό άρθρο και ζήτησε και τη δική μου γνώμη. Παραθέτω το απόσπασμα με τη συνομιλία μας.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
«Είναι πράγματι πολύ δύσκολο να μιλήσουν σήμερα οι διανοούμενοι», παρατηρεί ο κ. Κουτσουρέλης, «και αυτό για τρεις λόγους. Ο πρώτος επειδή είναι εξαρτημένοι από το βιοποριστικό τους επάγγελμα. Συχνά είναι πανεπιστημιακοί ή εκπαιδευτικοί λ.χ., ή κυνηγούν κρατικά κονδύλια και ιδιωτικές χορηγίες και συμπεριφέρονται αναλόγως: κομφορμιστικά για να μην προκαλέσουν αντιπάθειες που θα τους κόψουν τη σταδιοδρομία. Οι μεγάλοι διανοούμενοι του 19ου αιώνα, αντιθέτως, ο Χάινε, ο Ζολά και τόσοι άλλοι, βιοπορίζονταν από τα βιβλία τους, δεν είχαν αφεντικό, ήταν ανεξάρτητοι.
»Ο δεύτερος λόγος είναι η τυραννία των ειδημόνων. Σε όλα τα θέματα που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα, βγαίνει ένας ειδικός και αποφαίνεται: αυτό είναι της δικής μου αρμοδιότητας, εσείς οι άλλοι δεν έχετε δικαίωμα να ομιλείτε. Για την πανδημία, λ.χ., οι γιατροί ισχυρίζονται ότι είναι αποκλειστικά δικό τους θέμα, για τον χειρισμό της από τις κυβερνήσεις σε μας τους πολίτες δεν πέφτει λόγος. Λες και η δημόσια υγεία δεν είναι θέμα πολιτικό, που αφορά τους πάντες.
»Ο τρίτος λόγος είναι το φίμωτρο της πολιτικής ορθότητας. Μόλις πας να εκφέρεις κριτικό λόγο, βγαίνουν κάποιοι “προσβεβλημένοι” και αμέσως σε βαφτίζουν ρατσιστή, μισογύνη, ομοφοβικό, εθνικιστή κ.ο.κ. Αυτή η τεχνητή, θεατρινίστικη ευθιξία στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται για να λογοκρίνει την αντίθετη γνώμη.»
Δεν υπάρχει, αναρωτιόμαστε, ελευθερία του λόγου; «Μόνο στα λόγια. Το είδαμε στις υποθέσεις του Ασάνζ, του Σνόουντεν, τόσων άλλων. Έφεραν στο φως τη φρικτή αλήθεια και ολόκληρα κράτη, με τη συνέργεια των ΜΜΕ, έπεσαν πάνω τους και τους έφεραν στα πρόθυρα της εξόντωσης, φυσικής και ηθικής. Η ελευθερία του λόγου στα πανεπιστήμια της Δύσης είναι σήμερα φενάκη, ρομαντική ανάμνηση. Η λογοκρισία και η αυτολογοκρισία είναι καθεστώς.»
Και η ελευθερία της έρευνας; συνεχίζουμε. «Για δοκιμάστε στις λεγόμενες ανθρωπιστικές επιστήμες να γράψετε κάτι κατά των ιδεολογημάτων που προωθεί το πανεπιστημιακό ιερατείο. Για προσπαθήστε στις θετικές επιστήμες να αγνοήσετε την καταθλιπτική επιρροή των μεγαλοεταιρειών, φερ’ ειπείν του ιατροφαρμακευτικού τομέα...»
Ο κ. Κουτσουρέλης ομιλεί, άλλωστε, από προσωπική πείρα. «Αν καθίσω να σας απαριθμήσω τα έντυπα που μου έχουν κόψει τη συνεργασία επειδή δεν τους αρέσαν οι απόψεις μου ή με λογόκριναν ωμά επειδή άσκησα κριτική σε κάποιο πρόσωπο της δημοσιότητας…» Ευτυχώς, έχει και τη δική του «πλατφόρμα», το περιοδικό που διευθύνει και ονομάζεται “Νέο Πλανόδιον” (www.neoplanodion.gr). «Δημοσιεύουμε τακτικά κείμενα για την πανδημία, την εσωτερική και τη διεθνή πολιτική, την οικονομία… Παρότι το “Νέο Πλανόδιον” είναι περιοδικό λόγου και ιδεών, προσπαθούμε πάντα να έχουμε το ένα μάτι στραμμένο στη ζέουσα επικαιρότητα.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου