Στελιος Ράμφος

    5/2016

Γιώργος Κουβαράς: Είναι υπαρκτή πολιτική έννοια η αυταπάτη του κυρίου Τσίπρα, η απλώς μιλάμε για τη ωραιοποίηση του ψέματος;

Στέλιος Ράμφος: Νομίζω ότι είναι ψυχολογική έννοια ενδιαφέρουσα, διότι αυταπάτη, έχει κάποιος ο οποίος εξ αιτίας των ιδεών του απατά τον εαυτό του. Επομένως είναι μια ομολογία ιδεοληψίας. Εάν δηλαδή πεις ότι εγώ έχω αυταπάτη και εξ αιτίας αυτής της αυταπάτης έκανα τούτο η το άλλο πράγμα σημαίνει, ότι εξ αιτίας ορισμένων ιδεών σταθερών και εμμονών, μπόρεσα ας πούμε να τραβήξω αυτό το δρόμο που τώρα τον αλλάζω.

Γιώργος Κουβαράς: Έτσι είναι έτσι πιστεύετε ότι συνέβη δηλαδή ο Πρωθυπουργός έπεσε θύμα μιας προσωπικής ιδεοληψίας τη λέτε εσείς, αυταπάτη τη λέει εκείνος, η συνειδητά παραπλανούσε και έλεγε ψέματα, όπως λέει ας πούμε η αντιπολίτευση η οποία λέει εξαπατούσατε, άρα λέγατε ψέματα, δεν ήσασταν σε αυταπάτη.

Στέλιος Ράμφος: Εγώ νομίζω ότι η αυταπάτη δεν ελέγχεται. Επομένως δεν ξέρεις ποτέ πότε βγαίνεις απ την αυταπάτη, και δεν ξέρεις και ποτέ αν τη ώρα που το λες, λες ψέματα. Θέλω να πω ότι η ανατροπή η εσωτερική, η εννοιολογική είναι πλήρης αλλά είναι και ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα, γιατί αν υπολογίσουμε ας πούμε τον παράγοντα αυτό της αυταπάτης ως καθοριστικό παράγοντα διαμορφώσεως γραμμής κτλ, θα πρέπει να σκεφθούμε ακριβώς ότι θα πρέπει να μας δείξει εάν δεν υπάρχει αυταπάτη πια.

Γιώργος Κουβαράς: Ναι, δηλαδή φοβάστε μήπως είναι διαρκής η αυταπάτη, μήπως υπάρχει τώρα μια νέα αυταπάτη;

Στέλιος Ράμφος: Οι αυταπάτες είναι ατελείωτες, γιατί δεν αποφασίζεις εσύ την αυταπάτη σε αποφασίζει εκείνη. Το ψέμα το αποφασίζεις.

Γιώργος Κουβαράς: Παρ όλα αυτά  επειδή σας έχω ακούσει να λέτε ότι ο Πρωθυπουργός είναι ένας χορός μεταμφιεσμένων από μόνος του, αναρωτιέμαι μήπως από την ώρα που ο  ίδιος βγάζει τη μάσκα ως μεταμφιεσμένος, μήπως αρχίζετε να τον βλέπετε και εσείς με άλλο μάτι λίγο η όχι;

Στέλιος Ράμφος: Καθόλου, αντιθέτως αντιλαμβάνομαι ότι το πράγμα για αυτόν περιπλέκεται χωρίς να το κατανοήσει, διότι ακριβώς αυτό το στοιχείο του ανεξέλεγκτου της αυταπάτης, χρειάζεται για να επιβεβαιωθεί μία απόδειξη. Ποιά είναι η απόδειξη; Απόδειξη θεραπευτική θέλω να πω, γιατί αυταπάτη σημαίνει ένα στοιχείο ας πούμε μιας αδυναμίας ενός ανεξελέγκτου ψυχικού το οποίο μπορεί να σε πάει από εδώ η από εκεί. Το στοιχείο της αποδείξεως είναι ένα. Ότι αν πράγματι η πολιτική του ήταν αυταπάτη, που σημαίνει ότι όλη η αντιπαράθεση με τα πάντα ήταν αυταπάτη, πρέπει να το αποδείξει προχωρώντας σε οικουμενική κυβέρνηση.

Γιώργος Κουβαράς: Α έτσι λέτε;

Στέλιος Ράμφος: Βεβαίως, αλλιώς έχει δίκιο ο κύριος Μητσοτάκης που ζητάει εκλογές. Γιατί είναι παθολογικό στοιχείο  το να αποκλείει κάποιος η κάποιοι τον άλλον, να τον χαρακτηρίζουν ως εχθρό τους, επομένως το θεραπευτικό δεδομένο είναι να ανοίξουν, στο μέτρο που λέει ψέματα, στο μέτρο που δεν γίνεται…

Γιώργος Κουβαράς: Άρα μου λέτε για να τα ξεκαθαρίσω λίγο, μου λέτε ότι εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα κι έτσι όπως και ο κύριος Τσίπρας πια εκφράζει τα πράγματα, δηλαδή λέει ότι έζησα μια αυταπάτη η οποία τελείωσε, θα πρέπει η να πάμε σε μια οικουμενική κυβέρνηση  με πρωτοβουλία του ίδιου του Πρωθυπουργού, η να πάμε σε εκλογές

.

Στέλιος Ράμφος: Θα πρέπει να μας το αποδείξει ότι τελείωσε η αυταπάτη και πως αποδεικνύεται; Οι αυταπάτες όταν έχουνε ένα χαρακτήρα ας πούμε αποκλεισμού που έχουνε πάντα υποστρώματα σχιζοπαρανοϊκά, όχι με την έννοια ότι είσαι για το τρελοκομείο,με την  έννοια ότι είσαι απολύτως υγιής,

αλλά λειτουργείς με ορισμένο τρόπο που δημιουργείς πεδία ελλείψεως εμπιστοσύνης.

Εάν λοιπόν θέλει να το αποδείξει πραγματικά πρέπει να κάνει την κίνηση που δεν έγινε μέχρι  τώρα και που είναι μια από τις δύο λύσεις της κρίσεως. Η μια πλευρά της κρίσεως είναι να ανοίξει, δηλαδή εκείνη η χειραψία με τον Μειμαράκη η οποία εξελίχθηκε σε ειρωνείες και σε εκλογές, να πάρει σάρκα και οστά σε μια μεγάλη οικουμενική κυβέρνηση όπου  εκεί θα μάθουμε ότι υπάρχουν πια, ψυχολογικά υποστρώματα συναντήσεως…

Γιώργος Κουβαράς: Δηλαδή λέτε ότι ο Μητσοτάκης δεν πρέπει να ζητάει εκλογές;

Στέλιος Ράμφος: Όχι να ζητάει εκλογές, να ζητάει εκλογές, λέγοντας όμως πρώτα, άνοιξε να κάνουμε μια οικουμενική κυβέρνηση, για να λυθεί το πρόβλημα.

Γιώργος Κουβαράς: Μα δεν μπορεί να γίνει και οικουμενική και εκλογές ενα απ τα δύο θα γίνει.

Στέλιος Ράμφος: Όχι, τι είπα; Λέω, ζητάει πρώτα οικουμενική, αν δεν  γίνεται δεκτό, εκλογές.

Γιώργος Κουβαράς: Μάλιστα. Δε μου λέτε, σήμερα ο κύριος Βαρουφάκης υποστήριξε ότι ο κύριος Τσίπρας του είχε δώσει εντολή λέει να απειλεί τους εταίρους με Grexit, είχαν κάνει συμφωνία,  έτσι ακριβώς το είπε, ενώ φυσικά εδώ μας έλεγαν ότι δεν υπάρχει θέμα Grexit. Κατ αρχάς τον πιστεύετε τον κύριο Βαρουφάκη εσείς, η θεωρείται ότι απλώς ψάχνει κατά περίπτωση τα πέντε λεπτά της δημοσιότητας, αυτά που λέει ο Άντι Γουόρχολ.

Στέλιος Ράμφος: Κοιτάξτε να δείτε εγώ δεν πιστεύω ότι αυτό το στοιχείο του διαρκώς συσσωρευομένου ψεύδους ας πούμε, είναι γυμνό ψεύδος απλώς. Έχω την εντύπωση ότι έχει ένα χαρακτήρα ψυχοπαθολογικό. Πότε λέμε ψέματα. Λέμε ψέματα όταν δεν έχουμε καλή σχέση με τον εαυτό μας.

Γιώργος Κουβαράς:  Ο Βαρουφάκης λέει ψέματα δηλαδή τώρα η όχι;

Στέλιος Ράμφος: Είπε κι έτσι κι αλλιώς.

Γιώργος Κουβαράς: Του το είχε ζητήσει ο Τσίπρας κατά τη γνώμη σας  αυτό η όχι;

Στέλιος Ράμφος: Είπε κι έτσι κι αλλιώς.

Γιώργος Κουβαράς: Εσείς ποιόν πιστεύετε;

Στέλιος Ράμφος: Είπε κι έτσι κι αλλιώς. Συνήθως σ αυτά τα πράγματα πρώτα λέμε την  αλήθεια και μετά διαψεύδουμε. Αλλά αυτή η τακτική έχει ενδιαφέρον όταν γίνεται τακτική πολιτική. Όταν  γίνεται τακτική πολιτική δεν είναι απλώς υπολογισμένο ψέμα. Είναι ένας ψυχισμός που βρίσκει ανάπαυση στο ψέμα γιατί  προσωρινά κρύβεται. Δηλαδή αυτός που λέει ψέματα δεν αντέχει τον εαυτό του, και θα έχει την  ανάγκη να κρύβεται συνεχώς. Η απόκρυψη η μεταμφίεση είναι το ψέμα.

Γιώργος Κουβαράς:  Με βάση αυτό που μου λέτε θα έπρεπε να κρύβετε το 90% των πολιτικών μας και δεν τους βλέπω να κρύβονται.

Στέλιος Ράμφος:  Κοιτάξτε να δείτε, αυτό είναι μια άλλη ιστορία μπορούμε όμως να πούμε το εξής πράγμα, στο μέτρο που είναι ένα ψυχοπαθολογικό υπόστρωμα το οποίο υπάρχει χωρίς να σημαίνει ότι πρέπει να πάνε σε  νοσοκομεία, αλλά που διαμορφώνουν μια κοινωνία της οποίας  η πεμπτουσία είναι η απουσία της εμπιστοσύνης.Δηλαδή η πολιτική και ανθρώπινη ουσία του ψεύδους  είναι μια δομή απουσίας εμπιστοσύνης.

Αυτό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του σχιζοφρενούς. Ο σχιζοφρενής διαμορφώνει συνθήκες τέτοιες πάντοτε ώστε να έχει απέναντι του έναν εχθρό με τον οποίο μπορεί να τα βάλει για να του πετάξει επάνω του τα προβλήματα του.

Γιώργος Κουβαράς: Άρα πια είναι η διέξοδος; Δηλαδή αυτή η συνειδητοποίηση που προσπαθείτε να περιγράψετε πως μπορεί να επέλθει, πως μπορεί ο κόσμος να φύγει απ αυτό το πράγμα;

Στέλιος Ράμφος: Είπα, η πρώτη πρακτική αντιμετώπιση  είναι μια δοκιμασία συναντήσεως μια δοκιμασία ανοίγματος των δυνάμεων οι οποίες σκοτώνονται επι μονίμου βάσεως  μεταξύ τους γιατί δεν υποφέρουν τον εαυτό τους. Στο μέτρο που αυτό δεν μπορεί να έχει μια διέξοδο δεν θα έχουν αποτέλεσμα και οι εκλογές, για ποιό λόγο, διότι το σημαντικό στην περίπτωση που συζητάμε, η ελπίδα, η αλλαγή, δεν αρχίζει από την πλειοψηφία που κερδίζουν,  αλλά από το κατά πόσο αλλάζουν.

Γιώργος Κουβαράς: Τώρα επειδή όλο το παιχνίδι το πολιτικό κι αυτή η σχιζοφρένεια που περιγράφετε καταλαβαίνω ότι παίζεται γύρω από το ψέμα, αυταπάτη, ψέμα, εξαπάτηση, τώρα μην παίζουμε με τις λέξεις, γύρω από το ψέμα.

Στέλιος Ράμφος: Εγώ λέω σχιζοπαράνοια.

Γιώργος Κουβαράς:  Σχιζοπαράνοια ακόμη καλλίτερα. Κι αυτό δεν γίνεται μόνο τώρα γίνεται σε βάθος χρόνου. Θεωρείτε ότι το ψέμα, η αυταπάτη, η εξαπάτηση, έχουν κλείσει τον κύκλο τους  η όποιος πει πάλι ψέματα είναι αυτός που θα κερδίσει;

Στέλιος Ράμφος: Αν, μπορεί να κερδίσει, αλλά η χώρα θα καταποντιστεί, γιατί τι γίνεται; Αυτή τη στιγμή η περιγραφή της συνθήκης της καταστάσεως στην οποία βρισκόμαστε είναι η περιγραφή μιας συνθήκης παρακμής. Το πρόβλημα μας δεν είναι η κρίση πια η οικονομική,  είναι η προϊούσα παρακμή, η οποία καθιστά αδύνατο οτιδήποτε, και για αυτό δεν είναι τυχαίο, ας πούμε ότι αυτή η κυβέρνηση  δεν έχει επιδόσεις στην πράξη επι παραδείγματι, γιατί όμως δεν έχουμε επιδόσεις, πότε δεν έχει επιδόσεις ένας άνθρωπος; Όταν μπερδεύει το φαντασιακό και το πραγματικό, παραλύει. Άρα έχουμε  επιπλέον μια ας πούμε έκφραση ενός ψυχικού βασικού πεδίου το οποίο διαμορφώνει από κάτω συνθήκες οι οποίες είναι αξεπέραστες χωρίς την ειδική συνθήκη, την κοινωνική, που θα το επιτρέψει. Ποιά είναι η ειδική συνθήκη; H ειδική συνθήκη είναι  η δομή της σχιζοφρένειας, είναι  η δημιουργία εχθρών.

Γιώργος Κουβαράς: Η διαπλοκή είναι κατασκευασμένος εχθρός η υπαρκτός εχθρός της κυβέρνησης;

Στέλιος Ράμφος: Η διαπλοκή μπορεί να είναι υπαρκτός εχθρός, με την έννοια ότι είναι στοιχείο διαχειρίσιμο, και δεν είναι διαχειρίσιμο διότι δεν υπάρχει δυνατότης πράξεως. Εδώ δε που βρισκόμαστε δεν μπορούν να πράξουν αυτοί οι άνθρωποι, όπως δεν μπορεί να πράξει ένας άνθρωπος που έχει ψυχικά προβλήματα.

 Γιώργος Κουβαράς: Εντάξει λέτε ότι δεν μπορούν να πράξουν απ τη άλλη μεριά σας λέω ότι μπορεί  να δούμε τον Αλέξη Τσίπρα στο τέλος του Μαΐου να βάζει και γραβάτα διότι λύνει και το θέμα του χρέους, έτσι θα λέει και ο ίδιος φαντάζομαι ότι θα φορέσει και γραβάτα για την οποία έτσι έχετε αναφερθεί αρκετές φορές, πως θα το δείτε αυτό θα συμφωνήσετε  ότι άλλαξε κάτι;

Στέλιος Ράμφος: Είπα, μπορεί κάθε φορά να γίνονται σημεία ας πούμε υποχωρήσεων τέτοια, τα οποία εμείς να τα θεωρούμε, να τα παίρνουμε για αλλαγές, αυτό που έχω πει ότι κρύβεται πίσω από τη γραβάτα, είναι η αρνητική επιβεβαίωση μιας παθητικότητος. Και ισχυριζόμουν πάντα την ψυχαναλυτική αντίληψη της γραβάτας, η οποία έχει έναν  χαρακτήρα για τον Φρόιντ έτσι ας πούμε σεξουαλικό θα έλεγα, και όπου στο μέτρο που εγώ το αρνούμαι, διαφημίζω ασυνείδητα χωρίς να το καταλαβαίνω, την παθητικότητα μου.

Γιώργος Κουβαράς: Σύριζα χωρίς Βαρουφάκη και Ζωή είναι ένας άλλος Σύριζα. Σύριζα χωρίς Τσίπρα αναρωτιέμαι μπορεί να υπάρξει η Σύριζα και Τσίπρας είναι δύο εντελώς αλληλένδετα πράγματα που μόνο μαζί μπορούν να υπάρχουν;

Στέλιος Ράμφος: Κοιτάξτε να δείτε εγώ δεν πιστεύω ότι πρόκειται για κόμμα πιστεύω ότι πρόκειται για γκρουπ ομαδικής ψυχοθεραπείας, εκ κατασκευής απ την ώρα που φτιάχτηκε.

Γιώργος Κουβαράς: Κι αυτό συμβαίνει μόνο με τον Σύριζα η συμβαίνει με όλα τα κόμματα;

 Στέλιος Ράμφος: Μπορεί να συμβεί αλλά εδώ πέρα αυτό συνέβη διότι εκεί προσκολλήθηκε κι ότι πιο ζοφερό υπήρχε στο Πασόκ  το οποίο τώρα θριαμβεύει και ξανακερδίζει ας πούμε το παιχνίδι, αλλά αυτά απλώς μας πηγαίνουν όλους, στον πάτο μας.Οτι χειρότερο υπήρχε, είναι βέβαιο ότι μετακινήθηκε εκεί. Επομένως εάν ισχύει το «αυταπάτη» αυτοί πρέπει να φύγουνε....Η πρώτη κίνηση. Η είμαστε συνεπείς στις κουβέντες μας με πράξεις η λέμε  αέρα. Οι καλές προθέσεις μπορεί να είναι αδιαμφισβήτητες, η αυταπάτη όμως δεν είναι. Και ξέρετε πιο είναι το χειρότερο σ αυτή την περίπτωση, η δύναμη ας πούμε εκείνου του Πασόκ και ενδεχομένως η όποια δύναμη του Σύριζα σήμερα; Έγκειται στο εξής: Στο μέτρο που η αρρώστια των ανθρώπων και η αρρώστια του κόμματος κολλάνε και ανεξαρτήτως του ξεχρεώματος των χρεών θα επαναληφθούν όλα.

Στο μέτρο που αυτός ο ψυχισμός εξακολουθεί.

Γιώργος Κουβαράς: Το φάρμακο δεν μου λέτε.

Στέλιος Ράμφος: Το φάρμακο το λέω, η σχέση με την πραγματικότητα. Δύσκολο φάρμακο αλλά είναι το φάρμακο της υγείας.

Γιώργος Κουβαράς: Πως πρέπει κατά την άποψή σας να κινηθούν τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης που βρίσκονται στο χώρο του κέντρου.

 Στέλιος Ράμφος: Νομίζω το μεγάλο δίλημμα που είπα πριν, η εκλογές, η μια ας πούμε  οικουμενική κυβέρνηση επιβάλει σε όλους αυτούς να ενωθούνε, διότι υπάρχει θέμα υγείας της κοινωνίας, όχι εξουσίας.

Γιώργος Κουβαράς: Εννοείται να ενωθούν μαζί με την Νέα Δημοκρατία.

Στέλιος Ράμφος: Ναι ναι, με όλους αν είναι δυνατόν, με τη Νέα Δημοκρατία, γιατί υπάρχει θέμα υγείας του τόπου.

Γιώργος Κουβαράς: Βλέπετε δηλαδή μια μεγάλη συμμαχία η οποία θα αποτελείται από τη Νέα Δημοκρατία, το Πασόκ, το Ποτάμι, όλους.

Στέλιος Ράμφος: Αν είναι δυνατόν οι πάντες.

Γιώργος Κουβαράς: Ναι, απέναντι στον Σύριζα αυτό λέτε;

Στέλιος Ράμφος: Ναι. Και ειδικά όμως με αυτή την αιτιολογία.

Γιώργος Κουβαράς: Αυτή η συμμαχία ξέρετε είχε ίσως κάποια βάση, πριν ο Σύριζα κάνει την απόλυτη στροφή, όταν ήτανε η συμμαχία του «Ναι» κτλ. Τώρα πια, ποια είναι η συμμαχία;

Στέλιος Ράμφος: Μα δεν έκανε καμία στροφή.

Γιώργος Κουβαράς: Μα πως δεν έχει κάνει εδώ πάει να ψηφίσει…

Στέλιος Ράμφος: Δεν έχει σημασία ότι υπογράφει και ψηφίζει. Οι αλλαγές γίνονται μέσα μας, δεν γίνονται έξω μας. Κάθε μέρα έτοιμοι θα είναι να βγούνε, να κάνουνε, δεν υπάρχει θέμα, γιατί το DNA των ανθρώπων οι οποίοι ζουν ψυχικά διαμορφώνοντας εχθρούς δεν το αντέχει. 

  

Γιώργος Κουβαράς: Λένε πολλοί και θα το έχετε ακούσει και εσείς και το πιστεύει πάρα πολύς κόσμος ότι αυτό που μας χαρακτηρίζει και αυτό που μας έχει σφραγίσει είναι τελικά η έλλειψη σοβαρής παιδείας και καλής παιδείας στην Ελλάδα. Το πιστεύετε αυτό η είναι ένα στερεότυπο που αναπαράγεται;

Στέλιος Ράμφος: Αυτό συνέβαλε πολύ αλλά δεν είναι βέβαιο ότι ήξερε κανείς ποια θα ήτανε η καλή παιδεία, αν εξαιρέσουμε προσπάθειες όπως της Διαμαντοπούλου, ας πούμε κι άλλες, όπου υπήρξε ένας βαθύτερος προβληματισμός. Θεωρώ  ότι είναι θέμα πολιτισμικό σ εμάς. Θεωρώ  ότι από αιώνες η κοινωνία μας έχει αρχίσει να απομακρύνεται από την πραγματικότητα αναζητώντας, απόλυτα εκτός της. Γιαυτό δεν είναι τυχαίο ότι τα προβλήματα που έχουμε εμείς τα έχει η Κύπρος η Βουλγαρία η Ρουμανία η Ρωσία η Ουκρανία, όλες οι ορθόδοξες χώρες δηλαδή όλες οι θρησκευτικότητες οι οποίες έχουνε μια ροπή, μια φορά προς το απόλυτο εξωπραγματικό το οποίο απαγορεύει, είναι μια τεράστια δυσκολία, όσον αφορά την προσέγγιση του πραγματικού.

Γιώργος Κουβαράς: Το προσφυγικό είναι για εσάς ένα πρόβλημα το οποίο θα μπορεί να αλλάξει τα πράγματα προς κάποια κατεύθυνση στη χώρα έτσι όπως εξελίσσεται, η όχι;

Στέλιος Ράμφος: Εκεί πάλι θα δούμε τις εσωτερικές αντιφάσεις διότι ο παλιός εαυτός θα λέει κλείστε την Ειδομένη, οι εντολές απ άλλου θα λένε κάνε κάτι άλλο, και θα έχουμε πάλι την σταθερή απραξία. Ξέρετε ποια είναι η διαφορά; Ένας άνθρωπος με τέτοια ψυχολογικά προβλήματα αν είναι κανονικός πάει στον ψυχοθεραπευτή, αν δεν είναι κανονικός ορμάει στην εξουσία, εκεί έχουμε προβλήματα.

Γιώργος Κουβαράς:  έχετε δει έχετε γνωρίσει προσωπικά τους ανθρώπους της εξουσίας και έχετε αποκομίσει την αίσθηση ότι πήγαν εκεί γιατί δεν μπορούσαν να παν στον ψυχοθεραπευτή τους, αυτό μου λέτε;

Στέλιος Ράμφος: Μα ξέρουμε πάντα, αυτό έχει γίνει στην παγκόσμιο ιστορία, η λύση αυτή έχει δοθεί είτε στη Ρωσική επανάσταση είτε παντού, όπου υπάρχει πάντα μία καθολική αποτυχία, δεν υπάρχει ιστορικό παράδειγμα αυτών των κινημάτων που να μην τελειώνει με αίματα, με ερείπια, και με τέτοια πράγματα. Γιατί; Διότι ακριβώς αυτοί που αναλαμβάνουν τα εγχειρήματα της σωτηρίας του κόσμου, δεν αποφασίζουνε να κοιτάξουν την ψυχή τους……….

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

                             2/2016

    Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ζούμε σε μια κοινωνία με ισχυρά στοιχεία παράνοιας - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι τρελοί. Διαμορφώνεται μια τέτοια κοινωνική κατασκευή, που επιτρέπει τη δημιουργία και την ενθάρρυνση συμπεριφορών που έχουν κυρίως δύο στοιχεία: το ένα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης και το δεύτερο μια πολύ ισχυρή επιθετικότητα, στην οποία οι άνθρωποι βγάζουν τις εσωτερικές τους συγκρούσεις με αποτέλεσμα την υπονόμευση των κανόνων στην κοινωνία. Και σε μια κοινωνία χωρίς κανόνες, όπως αυτή στην οποία ζούμε εδώ και πολλά χρόνια, γινόμαστε άγρια θηρία. Εκείνο που με ενδιαφέρει να συγκρατήσει κανείς είναι ότι αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα σήμερα δεν τα συναντάμε για πρώτη φορά στην ιστορία. Πλήθος μελετών σε πρωτόγονους έχουν δείξει ότι οι κοινωνίες πέφτουν σε τέτοια κατάσταση, οι Γερμανοί επί Χίτλερ βρέθηκαν σε παρόμοια κατάσταση, το ίδιο και οι Ρώσοι με τον Στάλιν και τον κομμουνισμό».

……ποιες χειρονομίες θα πρέπει να υιοθετήσουμε, ξεκινώντας από την αυτοκατανόησή μας. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει από πολιτικούς, εάν η κοινωνία η ίδια δεν το αναζητήσει. Ομως σήμερα βλέπουμε ότι ο λαϊκισμός είναι ένα πανίσχυρο κοινωνικοπολιτικό ρεύμα που αποτυπώνεται και στις μετρήσεις της κοινής γνώμης. Τι είναι ο λαϊκισμός; Η κολακεία ανεκπλήρωτων και ελλειμματικών εαυτών».