Κωστας Βαξεβανης 6/3

 

Αν πρέπει να ιεραρχήσουμε τα «όχι» των ημερών, το πρώτο «όχι» είναι αυτό που αφορά τον πόλεμο. «Όχι», «no», «het», πείτε το ελληνικά, αγγλικά, ρωσικά, αλλά να είναι ξεκάθαρο. Δεν έχει καμιά σχέση με τη νομιμότητα, δεν προσφέρει στην ανθρωπότητα, δεν δίνει λύσεις ο πόλεμος, αντιθέτως είναι το πρόβλημα. Ακόμη και όταν τα κράτη, οι πολιτικοί και οι ειδικοί δικαιολογούν τον πόλεμο, οι πολίτες πρέπει να λένε σταθερά και ανυποχώρητα «όχι». Στο τέλος κάθε πολέμου κάποιοι μετρούν λάθη, κάποιοι πτώματα και κάποιοι το χρήμα που κέρδισαν.  Αυτός ο πόλεμος ξεκίνησε με εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία. Το γράφω με κίνδυνο να χαρακτηριστώ ηλίθιος αφού γράφω το αυταπόδεικτο, γιατί υπάρχει και μια άλλη ζοφερή πραγματικότητα στην οποία πρέπει να αντισταθούμε. Αφορά την προσπάθεια που γίνεται, με την ευκαιρία ή στο όνομα του πολέμου, να ενοχοποιηθούν άνθρωποι, να ανοίξει ένας πόλεμος με βέβαιο θύμα ό,τι χρειάζεται να προστατεύσουμε: το δικαίωμά μας να ζούμε σε έναν ελεύθερο κόσμο, όπου η πολυμορφία, η ανταλλαγή των ιδεών και η ελευθερία των απόψεων θα εγγυώνται το μέλλον. Ανάμεσα στα μέτρα που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση ενάντια στη Ρωσία ήταν και το μπλοκάρισμα των μεταδόσεων των ρωσικών δικτύων ενημέρωσης Russia Today και Sputnik. Τα ρωσικά δίκτυα, σύμφωνα με τις εξηγήσεις που δίνονται, είναι υπεύθυνα για μετάδοση ρωσικής προπαγάνδας. Καταρχήν είναι εντυπωσιακό ότι οι θεσμικές οντότητες της σύγχρονης Ευρώπης συμπεραίνουν ότι η προπαγάνδα στον πόλεμο είναι στρατηγική μίας και μόνης πλευράς, η οποία μάλιστα αντιμετωπίζεται με απαγορεύσεις. Προς τι λοιπόν τόσες χιλιάδες βιβλία και αναλύσεις επιστημόνων που μιλάνε για το σύμφυτο του πολέμου (κάθε πολέμου) με την προπαγάνδα; Από την εποχή που οι στρατοί κρατούσαν μυστικό τον θάνατο του βασιλιά για να μην καμφθεί το ηθικό των στρατιωτών έως τον Πόλεμο στον Κόλπο για τον οποίο τα αμερικανικά τηλεοπτικά συνεργεία εμφάνισαν την κόρη του πρέσβη του Κουβέιτ στην Ουάσινγκτον ως νοσοκόμα που περιέγραφε πώς οι Ιρακινοί στρατιώτες πετούσαν τα μωρά από τις θερμοκοιτίδες, η προπαγάνδα αποτελεί τη βόμβα απάτης του πολέμου.  Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ο τοποτηρητής της παγκόσμιας καλοσύνης. Ποιος είναι αυτός και ποια τα κριτήριά του; Είναι άραγε οι δημοσιογράφοι του CNN οι οποίοι εμφάνιζαν τους κορμοράνους βουτηγμένους στο πετρέλαιο από το πετρελαϊκό ατύχημα ως έγκλημα του Σαντάμ Χουσεΐν; Είναι οι πολιτικοί της Βρετανίας και των ΗΠΑ που μιλούσαν για χημικά του Ιράκ που δεν βρέθηκαν, δίνοντας πληροφορίες από fake εκθέσεις; Ή μήπως είναι οι παλιές επιτροπές λογοκρισίας της ελληνικής χούντας που μας προστάτευαν από την «κομμουνιστική λαίλαπα»;  Αυτοί που επέλεξαν την προστασία μας από την (αδιαμφισβήτητη) ρωσική προπαγάνδα το κάνουν για να μας προστατεύσουν από την προπαγάνδα ή για να αφήσουν έδαφος να αναπτυχθεί η δική τους; Οφείλει να το σκεφτεί κάθε πολίτης που αναγνωρίζει στον εαυτό του το δικαίωμα να γνωρίζει, να αμφισβητεί και να βγάζει τα συμπεράσματά του. Η δημοσιογραφία είναι γεμάτη με επικίνδυνες σκοπιμότητες και παιχνίδια εξουσίας, αλλά είναι παράλογο να καταργήσουμε γι’ αυτό τον λόγο τα ΜΜΕ. Φυσικά, την ώρα που απαγορεύουν οτιδήποτε ρωσικό, ο ρωσικός αγωγός της Gazprom στέλνει ελεύθερα φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Εδώ και μέρες στη Γερμανία, την καρδιά της Ευρώπης, συμβαίνουν απερίγραπτα πράγματα. Κομμωτήρια και ρεστοράν απολύουν εργαζόμενους γιατί έχουν ρωσική καταγωγή. Ο γενικός εισαγγελέας της Τσεχίας Ιγκόρ Στριτζ δήλωσε ότι όποιος κάνει φιλορωσικές δηλώσεις θα διώκεται για υποστήριξη γενοκτονίας. Στην Ελλάδα έχει ήδη σταματήσει η λειτουργία του Sputnik, ενώ η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη απαγόρευσε τη «Λίμνη των κύκνων» και τον Τσαϊκόφσκι. Πολύ φοβάμαι ότι όπου να ’ναι ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνης Γεωργιάδης θα απαγορεύσει τη ρωσική σαλάτα. Δεν είναι αστείο, είναι ο κίνδυνος να επαναληφθεί η Ιστορία ως αιματηρή φάρσα. Σε λίγες μέρες θα έχει επικρατήσει η λογική της δαιμονοποίησης και καμιά ανάλυση, εικόνα, ρεπορτάζ ή επιχειρηματολογία δεν θα μπορεί να αλλάξει τον ρου της Ευρώπης προς τις σκοτεινές μέρες. Όποιος εκφράζει αντιρρήσεις ή προβληματισμούς απέναντι στην επικίνδυνη και τεχνητή υστερία θα αποδομείται και δεν είναι καθόλου απίθανο να διώκεται. Η επιχείρηση δοκιμάστηκε κατ’ επανάληψη στους προηγούμενους πολέμους, που δεν τους είχαν κάνει οι Ρώσοι αλλά οι Αμερικανοί. Όποιος διαφωνούσε με τους βομβαρδισμούς στην πρώην Γιουγκοσλαβία ήταν με τον Μιλόσεβιτς και όποιος δεν συναινούσε στο στήσιμο του πολέμου των πετρελαίων ήταν με τον Σαντάμ Χουσεΐν. Σήμερα, ωστόσο, η ενοχοποίηση δεν περιορίζεται στο πρόσωπο του Πούτιν. Δαιμονοποιούνται ολόκληρος λαός, η κουλτούρα του και σε λίγο η ύπαρξή του. Η δυτική προπαγάνδα, γιατί για προπαγάνδα πρόκειται, κατασκευάζει μεθοδικά μια παγκόσμια εχθρότητα, παρόμοια με αυτήν που είχε δημιουργηθεί επί Σοβιετικής Ένωσης, γιατί δεν στοχεύει στη λύση αλλά στη δημιουργία ενός χρόνιου εχθρού και του νέου Ψυχρού Πολέμου. Σε μερικά χρόνια κανένας δεν θα θυμάται τι έγινε στον πόλεμο της Ουκρανίας αλλά όλοι θα ξέρουν (και οι αγέννητοι ακόμη) ότι οι Ρώσοι είναι εχθροί. Η υφήλιος θα έχει δηλητηριαστεί από την εχθρότητα που θα αποτελεί το εργαλείο των νέων γεωπολιτικών συμφερόντων. Ο Πούτιν εγκληματεί, αλλά ο μακαρθισμός που κατασκευάζεται δεν έχει σχέση με τον πόλεμο και τον Πούτιν ούτε με το έγκλημα. Είναι η προσπάθεια να επιβληθεί και τελικώς να γίνει αποδεκτό ότι θα υπάρχει καταστολή των ελευθεριών μας και της ελεύθερης έκφρασης όποτε κάποιοι προστάτες αποφασίσουν να μας «προστατεύσουν». Αν γίνει δεκτή η διαδικασία, τότε οι κίνδυνοι χάρη των οποίων θα αποδεχτούμε τον περιορισμό μας είναι εύκολο να εφευρεθούν. Αν αποδεχτούμε ότι θα μπλοκάρεται η ενημέρωση επειδή κάποιοι επιλέγουν να μας προστατεύσουν «για το καλό μας», τότε κατρακυλάμε προς έναν κόσμο άνυδρο και στεγανοποιημένο από την αλήθεια. Τότε θα είναι θέμα χρόνου να μας μαρκάρουν με το διακριτικό που θα δηλώνει ποιοι πρέπει να οδηγηθούν σε σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Δημοσιογράφων μετά την απαγόρευση εκπομπής των ρωσικών δικτύων εξέφρασε αρκετά γρήγορα τη θέση ότι η παραπληροφόρηση δεν αντιμετωπίζεται με απαγορεύσεις. Πρόκειται για βασική αρχή που διέπει το κράτος δικαίου. Δεν υπάρχει ελευθερία γνώμης ή Τύπου με αστερίσκους. Δεν έχει κανένας το δικαίωμα να αντικαταστήσει την κρίση οποιουδήποτε ανθρώπου και το δικαίωμά του να αποφασίζει. Πολύ περισσότερο αυτοί που έχουν εγκληματήσει. ΥΓ.: Η απόφαση της Μενδώνη να απαγορεύσει τον Τσαϊκόφσκι μου θύμισε την ιστορία που έλεγε ο πατέρας μου για τους χωροφύλακες οι οποίοι μπούκαραν στο σπίτι μας όταν έγινε η χούντα. Κατάσχεσαν αρχεία του σωματείου οικοδόμων, φύλλα της «Αυγής», «επικίνδυνες» προκηρύξεις και το «Εγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογέφσκι. Δεν τους φάνηκε μόνο ο τίτλος ανατρεπτικός, ήταν και ο Ντοστογέφσκι Ρώσος πανάθεμά τον.