Κωστας Βαξεβάνης

 
Το ερώτηµα «υπάρχει ένας εισαγγελέας;» δεν είναι ερώτηµα καφενείου και αγωνία λαϊκίστικης κατανάλωσης. Ακόµη και όταν εκφέρεται από κάποιους µε αφορµή προσωπικούς λόγους εκφράζει µια πραγµατικότητα. Η δικαιοσύνη στη χώρα δεν αποδίδεται και αυτό έχει δύο ακάνθινες πλευρές. Η µία αφορά το νοµοθετικό έργο. Αυτοί που νοµοθετούν φροντίζουν ώστε οι νόµοι να µην αποδίδουν δικαιοσύνη αλλά να εκπροσωπούν συµφέροντα. Τα δύο µόλις χρόνια διακυβέρνησης από τον Κυριάκο Μητσοτάκη απάλλαξαν εκατοντάδες υπεύθυνους για την κατάντια της χώρας από τις ποινικές τους ευθύνες. ∆ηµιουργήθηκε ακαταδίωκτο για τραπεζίτες, για βρόµικους δανειολήπτες και εγκληµατίες του λευκού κολάρου. Οι κλέφτες δεν µπήκαν φυλακή, απλώς προετοιµάζουν τα επόµενα εγκλήµατά τους.

Η δεύτερη πλευρά του προβλήµατος απονοµής δικαιοσύνης αφορά τους ανθρώπους και τη λειτουργία της ∆ικαιοσύνης ως θεσµικού οργάνου. Μπορούµε να αναλύσουµε το πρόβληµα επικαλούµενοι διάφορα θέµατα δυσλειτουργίας, ωραρίων, επάρκειας προσωπικού και άλλα που εξυπηρετούν ένα συνδικαλιστικό αφήγηµα. Ας µη γελιόµαστε όµως, ουσιαστικά και κυρίαρχα το πρόβληµα απονοµής της δικαιοσύνης σχετίζεται µε τη στάση των ανθρώπων της απέναντι σε όσα εξελίσσονται στη χώρα, µε την απόφασή τους (την έλλειψη δηλαδή) να σταθούν ως ανεξάρτητη εξουσία στο ύψος τους και κυρίως στον ελεγκτικό τους ρόλο.

Η ∆ικαιοσύνη δεν χωλαίνει γιατί οι εισαγγελείς ή οι δικαστές είναι τεµπέληδες ή αδόµητοι νοµικά. Είναι προβληµατική γιατί κατά καιρούς τα µέτρα και τα σταθµά της επηρεάζουν µε πρόθεση (για να χρησιµοποιήσω έναν νοµικού τύπου όρο) το ζύγι της ανεξαρτησίας και της ισονοµίας. Η ∆ικαιοσύνη δεν είναι τυφλή, αντιθέτως φαίνεται να κλείνει το µάτι στους ισχυρούς. Λίγη σηµασία έχει δυστυχώς το δεδοµένο ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι της ∆ικαιοσύνης άτιµοι ή διεφθαρµένοι. Οσοι είναι προσκολληµένοι στην εξουσία και στις παραλειτουργίες της, αντλώντας επιπλέον δύναµη από το πλέγµα αυτής της διαπλοκής, καταφέρνουν να ορίζουν τα της ∆ικαιοσύνης.

Σκοπός δεν είναι η θεωρητική ανάλυση, ειδικά αυτήν τη στιγµή. Για τέσσερις βδοµάδες στην πολιτική ζωή κυριαρχούν οι αποκαλύψεις για το πόθεν έσχες του πρωθυπουργού. Τέσσερις βδοµάδες δηµοσιεύονται επίσηµα έγγραφα του γαλλικού κράτους που διαψεύδουν το πόθεν έσχες του Κυριάκου Μητσοτάκη και της συζύγου του και θέτουν σοβαρά ερωτήµατα για την ειλικρίνεια και την τιµιότητά του(ς). Η αξιωµατική αντιπολίτευση, ο ίδιος ο πρόεδρός της Αλέξης Τσίπρας, αλλά και πολιτικά πρόσωπα από όλους του πολιτικούς χώρους καλούν τον πρωθυπουργό να δώσει εξηγήσεις.

Το θέµα έχει τη δηµοσιογραφική και την πολιτική του πλευρά αλλά έχει και την ποινική. Τις µέρες αυτές που είναι σε εξέλιξη οι αποκαλύψεις η εισαγγελία έχει ανακοινώσει πως προχωρά αυτεπάγγελτα σε διάφορες έρευνες, έχοντας δείξει ιδιαίτερο ζήλο σε υποθέσεις δηµοσιογράφων που διώκονται από πολιτικούς. Μπράβο στην εισαγγελία που κάνει τη δουλειά της. ∆εν την απασχολεί όµως αν ψεύδεται και πολύ περισσότερο αν έκλεψε ο πρωθυπουργός ώστε να ψεύδεται; ∆εν είναι ρόλος της να ερευνήσει ό,τι σκανδαλίζει την κοινή γνώµη σε ό,τι αφορά τη νοµιµότητα; ∆εν έχει υποχρέωση να σταθεί µε θάρρος και να υψώσει το θεσµικό της ανάστηµα απέναντι σε όσους έχουν την εξουσία και είναι πρακτικά ανεξέλεγκτοι;

Οφείλει να το κάνει όχι για να τιµωρήσει απαραίτητα τον πρωθυπουργό, αλλά για να αφαιρέσει κάθε σκιά που υπάρχει γύρω από το πρόσωπό του και τον ρόλο του. Μου έρχεται στο µυαλό εκείνη η ανεκδιήγητη εντολή έρευνας που είχε διατάξει η εισαγγελία (όχι ο εισαγγελέας, η εισαγγελία είναι ο θεσµός) µετά τη δήλωση του βουλευτή της Ν∆ Μπάµπη Παπαδηµητρίου ότι επί ΣΥΡΙΖΑ οι ξένοι δηµοσιογράφοι κάπνιζαν µπάφους στο Μέγαρο Μαξίµου. Εκανε τα δέοντα η εισαγγελία, όσο και αν εµείς γελάσαµε, βασιζόµενη σε µια αόριστη κατηγορία.

Εδώ σήµερα δεν έχουµε ούτε αόριστες καταγγελίες ούτε «άκουσα γιατί µου είπε κάποιος». Εχουµε έγγραφα κρατικών Αρχών, αντιδράσεις πολιτικών και καµιά εκατοστή δηµοσιεύµατα. Πού είναι λοιπόν η εισαγγελία; Υπάρχει εισαγγελέας να εκπροσωπήσει τον θεσµό ή οφείλουµε να κάνουµε τη σιωπηλή παραδοχή πως σε αυτά τα πράγµατα η εισαγγελία παύει να είναι εισαγγελία ή ακόµη χειρότερα πως κόρακας δεν βγάζει κοράκου µάτι;

Ισχύει άραγε ότι κανένας εισαγγελέας δεν θα ανοίξει θέµα πόθεν έσχες για µέλος της κυβέρνησης γιατί και οι ίδιοι οι εισαγγελείς δεν επιθυµούν τον έλεγχο του πόθεν έσχες για τον εαυτό τους και άρα είναι πιεζόµενοι και εκβιαζόµενοι από την πολιτική ηγεσία; Σηµασία δεν έχει τι πιστεύει ή τι θέλει να πιστέψει κανείς αλλά τι συµβαίνει. Και αυτό που συµβαίνει είναι προκλητικό. Ούτε για τα µάτια του κόσµου και την τιµή των (νοµικών) όπλων η εισαγγελία δεν έχει διατάξει αυτεπάγγελτη έρευνα για τα δηµοσιεύµατα. Εκτός εάν η ∆ικαιοσύνη, τυφλή και η ίδια όπως ο Τειρεσίας, θεωρεί πως έχει µαντικές ικανότητες, ώστε να κατέχει συµπεράσµατα χωρίς έρευνα και να βγάζει αποφάσεις χωρίς στοιχεία.

Η απονοµή δικαιοσύνης στην Ελλάδα εδώ και δύο χρόνια είναι ένα θέµα που απασχολεί τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισµούς. Την προβληµατική απονοµή δικαιοσύνης δεν την εντοπίζει πλέον ο µέσος Ελληνας πολίτης ή ο ενοχλητικός δηµοσιογράφος. Η χώρα είναι υπόλογη και για το νοµοθετικό έργο που παράγει και για τον τρόπο που αποδίδεται η δικαιοσύνη. Αν αύριο η ελληνική ∆ικαιοσύνη ερωτηθεί (που θα ερωτηθεί) στα διεθνή φόρουµ γιατί δεν διέταξε έρευνα για το πόθεν έσχες του νυν πρωθυπουργού, τι θα κάνει; Θα φορέσει συνολάκι Zeus+Dione και θα εµφανιστεί για να απαντήσει µε το αφήγηµα της Μαρέβας Γκραµπόφσκι-Μητσοτάκη πως το πόθεν έσχες έχει κριθεί; Ποιο πόθεν έσχες; Αυτό που αµφισβητούν τα σηµερινά επίσηµα έγγραφα; Να καταργήσουµε το πόθεν έσχες και να θεσπίσουµε ακαταδίωκτο για τον πρωθυπουργό. Το ακαταδίωκτο µάλιστα είναι και της µόδας.

ΥΓ.: Κύριε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, όπως καλά γνωρίζετε από διάφορα πειθαρχικά του Αρείου Πάγου (αρχειοθετήθηκαν µεν αλλά καταγράφουν την πραγµατικότητα), υπάρχουν προκάτοχοί σας που δεν άνοιγαν ντουλάπες γιατί έκρυβαν σκελετούς. Εσείς, από όσο γνωρίζουµε, στις ντουλάπες σας έχετε µόνο ποινικούς κώδικες. Γιατί δεν δίνετε την εντολή που θα αποκαταστήσει την τιµή της ∆ικαιοσύνης;