Η παρουσία ή καλύτερα η απουσία του πρωταγωνιστή του σκανδάλου του
ΟΠΕΚΕΠΕ, που έχει γίνει γνωστός ως «Φραπές», στην επιτροπή της Βουλής
αποδεικνύει ότι η δηµοκρατία δεν απειλείται από κάποιο απόσπασµα.
Βρίσκεται στο προσφιλές σέικερ του «Φραπέ» και χτυπιέται µέχρι τελικής
αλλοίωσης της µορφής της. ∆εν είναι η πρώτη φορά που οι θεσµικές
λειτουργίες απειλούνται από αναίµακτες µεθόδους εξόντωσής τους.
Επιπλέον, κανένας «Φραπές» και κανένα κατακάθι του καφέ της διαφθοράς
δεν θα µπορούσαν να είναι απειλή αν δεν είχαν την κάλυψη αυτών που θα
έπρεπε να είναι οι ελεγκτές και διώκτες τους.
Ο Γιώργος Ξυλούρης
ή «Φραπές» ή µπιστικός του συστήµατος εξουσίας του Μητσοτάκη αρνήθηκε
να παρευρεθεί ως µάρτυρας στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το
σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ στο οποίο φέρεται να έχει διαπρέψει. Το επιχείρηµά
του ήταν ότι η παρουσία του στην επιτροπή θα µπορούσε να τον
αυτοενοχοποιήσει, οπότε έχει δικαίωµα να µην παραστεί. Ο «πολλά βαρύς»
του συστήµατος Γιώργος Ξυλούρης δεν είναι κατηγορούµενος (ακόµη
τουλάχιστον) στην υπόθεση ώστε να κάνει χρήση του δικαιώµατος της
σιωπής. Σύσσωµη η αντιπολίτευση µε τα µέλη της στην εξεταστική ζήτησε µε
αυτό το νοµικό επιχείρηµα να προσέλθει βιαίως ο µάρτυρας να καταθέσει. Η
κυβερνητική πλειοψηφία ψήφισε να µην αναγκαστεί ο Ξυλούρης να
καταθέσει.
Το θέµα προφανώς δεν είναι νοµικό. Ακόµη όµως και αν
το δει κάποιος µόνο ως τέτοιο, έχει κριθεί στο παρελθόν. Στην
Προανακριτική που είχε συσταθεί για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, µετά την
αποκάλυψή του από «Το Κουτί της Πανδώρας», ο ηγούµενος της µονής είχε
αρνηθεί να καταθέσει ως µάρτυρας. Στο σύνολό τους τα µέλη της επιτροπής
είχαν ζητήσει τη βίαιη προσαγωγή του, πράγµα το οποίο κι έγινε. Ο Εφραίµ
τότε είχε κατηγορηθεί ότι προσβάλλει µε τη στάση του τη Βουλή και το
ανακριτικό της έργο.
Ας αφήσουµε όµως τους
νοµικισµούς κι ας πάµε στην ουσία. Οι εξεταστικές και προανακριτικές
επιτροπές της Βουλής δηµιουργήθηκαν για να εµφανίσουν ότι ο νόµος περί
ευθύνης υπουργών δεν είναι στην πραγµατικότητα νόµος µη ευθύνης και µη
ελέγχου τους. Ως απόδειξη θεσµοθετήθηκαν οι επιτροπές, οι οποίες
δυνητικά θα µπορούσαν να διερευνήσουν και να αποδώσουν ευθύνες. Στην
πραγµατικότητα η κυβερνητική πλειοψηφία σε αυτές τις επιτροπές (κυρίως
στην προανακριτική που παίζει τον ρόλο εισαγγελέα για τα πολιτικά
πρόσωπα) φρόντιζε να µετατρέπει τον έλεγχο σε αποσιώπηση των ευθυνών µε
µια απλή ψηφοφορία. Οποια και αν ήταν η ευθύνη, αρκούσε µία ψηφοφορία
ώστε να αποφανθεί η κυβερνητική πλειοψηφία ότι δεν υπάρχει.
Χαρακτηριστικότερη
περίπτωση ήταν αυτή του Ακη Τσοχατζόπουλου στην πρώτη επιτροπή που είχε
συσταθεί για τις µίζες για τα οπλικά συστήµατα. Ο Τσοχατζόπουλος δεν
παραπέµφθηκε σε δίκη, ενώ ο Βαγγέλης Βενιζέλος είχε πει από το βήµα της
Βουλής πως οι τραπεζικοί λογαριασµοί ήταν αριθµοί τηλεφώνων! Τόσο ο
Βενιζέλος όσο και ο Αντρέας Λοβέρδος είχαν χαρακτηρίσει τον
Τσοχατζόπουλο «πολιτικά διωκόµενο».
Η ιστορία των
επιτροπών είναι ιστορία ντροπής και εξευτελισµού των θεσµών. Είναι σαν
το κερί που ανάβει ο κλέφτης στην εκκλησία για να δείξει τίµιος. Στο
θέµα του ελέγχου της πιθανής δίωξης πολιτικών δεν υπάρχει καµία
τιµιότητα.
Τα µεγαλύτερα σκάνδαλα στην Ελλάδα, η Siemens, η
Novartis, το έγκληµα στα Τέµπη έµειναν χωρίς διερεύνηση της ποινικής
ευθύνης των πολιτικών προσώπων. Ακόµη και η υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ,
για την οποία καταδικάστηκε ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Γιώργος
Παπακωνσταντίνου, δεν είχε ενόχους στην πολιτική σκηνή παρότι η λίστα
ήταν αποδεδειγµένα κρυµµένη στα συρτάρια και στις τσέπες υπουργών. Ο δε
Παπακωνσταντίνου καταδικάστηκε για την αφαίρεση των ονοµάτων των
συγγενών του από τη λίστα.
Ο τρόπος που
λειτουργούν οι επιτροπές είναι παρωδία. Προσέξτε ποια είναι η υποκριτική
λειτουργία και η ναρκοθέτηση της ίδιας της διαδικασίας ελέγχου. Οταν
ένας εισαγγελέας βρεθεί κατά την έρευνά του απέναντι σε όνοµα υπουργού ή
έχει στα χέρια του µια µήνυση, έστω για µέλος της κυβέρνησης,
απαγορεύεται να προβεί σε οποιαδήποτε πράξη έρευνας εναντίον του
πολιτικού προσώπου, το οποίο πρέπει να ελεγχθεί σύµφωνα µε το σύνταγµα
µε άδεια της Βουλής (άρθρο 86). ∆ιαβιβάζει λοιπόν τη δικογραφία αµελλητί
στη Βουλή. Χωρίς έρευνα, στοιχεία ή νοµικό σχόλιο. Στην πραγµατικότητα
στη Βουλή φτάνει τις περισσότερες φορές µια «άδεια» από στοιχεία
δικογραφία για τον υπουργό. Σύµφωνα µε τον κανονισµό της Βουλής πρέπει
οι βουλευτές να µελετήσουν τη δικογραφία και να προτείνουν τουλάχιστον
30 από αυτούς να συσταθεί προανακριτική επιτροπή της Βουλής.
Ακόµη και
αν βρεθούν οι 30 βουλευτές που θα κάνουν πρόταση για να συσταθεί
προανακριτική, το αίτηµα θα περάσει από την ολοµέλεια της Βουλής. Κατά
την ψηφοφορία στην ολοµέλεια η πλειοψηφία υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει
λόγος για να γίνει προανακριτική «γιατί δεν υπάρχουν στοιχεία». Αυτό
συµβαίνει ακόµη και αν υπάρχουν στοιχεία, όπως στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ
που προέκυψαν από τον έλεγχο µη πολιτικών προσώπων αλλά δείχνουν και
αποκαλύπτουν πολιτικούς (για παράδειγµα µια τηλεφωνική καταγραφή που
εµπλέκει υπουργούς).
Το πιθανότερο όµως είναι πραγµατικά να µην
υπάρχουν στοιχεία µε την έννοια ότι στοιχειοθετούν άµεσα πολιτικές
ευθύνες, γιατί ο εισαγγελέας απαγορευόταν να κάνει έρευνα και να
αποδώσει ευθύνες. Αυτό είναι ευθύνη της Βουλής, που σχεδόν πάντα
απορρίπτει το αίτηµα σύστασης επιτροπής µε το επιχείρηµα ότι δεν
υπάρχουν στοιχεία. Αυτά δηλαδή που οφείλει από το σύνταγµα να ψάξει.
Η πολυτελής
και άνιση έναντι των άλλων πολιτών νοµική αντιµετώπιση των υπουργών,
που καταλήγει στη µη ευθύνη τους, έχει πλέον δηµιουργήσει και τα
χαρακτηριστικά του «ανέγγιχτου». Οχι µόνο δεν ελέγχονται, αλλά κανένας
δεν τολµά να τους ακουµπήσει για να τους ελέγξει. Οι νόµοι (ακόµη κι
αυτοί οι κολοβοί που θα οδηγούσαν σε κάποιο έλεγχο) έχουν µετατραπεί σε
χρυσόβουλα που περιγράφουν ολιγαρχικά προνόµια.
Κάθε Ελληνας για
τον οποίο έχει κατατεθεί έστω και µήνυση είναι υποχρεωµένος αφού κληθεί
από τον εισαγγελέα να δώσει εξηγήσεις. Για τους υπουργούς δεν συµβαίνει
κάτι τέτοιο. Στις περισσότερες δε περιπτώσεις η δικογραφία, παρότι
ανακοινώνεται στη Βουλή, δεν απασχολεί τους βουλευτές ως ελεγκτές της
νοµιµότητας των πολιτικών προσώπων. Πρόσφατα πρώην πρωθυπουργός
οµολόγησε ότι στην υπόθεση της Novartis δεν συστάθηκε προανακριτική
επιτροπή για να ελέγξει τους ενεχόµενους (και να αποδοθεί δικαιοσύνη)
για να µην υπάρξει πολιτικό κόστος.
Επί των ηµερών του Κυριάκου
Μητσοτάκη τα πράγµατα µπήκαν στο σέικερ και παράγονται «Φραπέδες» σε ένα
κυνικό καφενείο στο οποίο έχει µετατραπεί η Βουλή. Στις επιτροπές δεν
καλούνται µε το έτσι θέλω ουσιώδεις µάρτυρες. Οταν διατυπώνονται νοµικά ή
ηθικά θέµατα κλείνουν διά της ψηφοφορίας. Η κυβερνητική πλειοψηφία όχι
µόνο δεν τηρεί ούτε τα προσχήµατα, αλλά ταυτόχρονα προχωρά στην
κακοποίηση του ρόλου της αντιπολίτευσης. Η οποία επιµένει να γκρινιάζει
εντός του κοινοβουλευτικού κύκλου, αντί να κάνει γνωστό στους πολίτες µε
όλους τους τρόπους (κυρίως µε αυτούς που µπορούν να τη συνδέσουν µαζί
τους) ότι έχουµε δηµοκρατία «ψεκάστε, ψηφίστε, τελειώσατε».
Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2025
Κωστας Βαξεβανης
Εγγραφή σε:
Σχόλια (Atom)