με πρωτοβουλια του Café Scientifique
Ομιλία σε συνδυασμό με ξενάγηση στον επιταχυντή Tandem του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος
«Πυρήνες στο Σύμπαν: «Αστρομαγειρέματα» μετά το τρίτο λεπτό της Δημιουργίας»
Σωτήριος Χαρισόπουλος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής (ΙΠΣΦ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και Επικεφαλής του Εργαστηρίου Επιταχυντή Tandem
Λίγα λόγια για το θέμα:
Η σύνθεση των στοιχείων στη φύση από το ελαφρύτερο Υδρογόνο μέχρι τον Σίδηρο, υλοποιείται στο σύμπαν μέσω θερμοπυρηνικών αντιδράσεων στις οποίες «καίγεται» διαδοχικά Υδρογόνο, ‘Ηλιο, Άνθρακας, Οξυγόνο, Πυρίτιο κλπ. Η «πορεία» σύνθεσης των στοιχείων που ακολουθείται στο σύμπαν ξεκινά από το ελαφρύτερο Υδρογόνο μέχρι τον πιο βαρύ Χρυσό. Κάπου όμως στην πορεία αυτή, κοντά στο Σίδηρο, η φύση αντιμετωπίζει τον εαυτό της: H απωστική δύναμη μεταξύ φορτισμένων πυρήνων που συγκρούονται για να δημιουργήσουν νέα στοιχεία γίνεται μέγιστη, δυσκολεύοντας το δρόμο προς το Χρυσό. Η φύση, όμως, ξεπερνά αυτό το εμπόδιο και συνεχίζει να συνθέτει βαρύτερα στοιχεία μέσω αντιδράσεων με νετρόνια, τα οποία, ως μη φορτισμένα σωματίδια δεν αισθάνονται καμία απωστική δύναμη και συνεχίζουν! Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η σύνθεση όλων σχεδόν των σταθερών ισοτόπων που είναι βαρύτερα από αυτά του Σιδήρου, εκτός από 35 πυρήνες που ονομάζουμε πι-πυρήνες (p nuclei). Οι πυρήνες αυτοί εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς, μέχρι σήμερα, έχουν παρατηρηθεί μόνο στο ηλιακό σύστημα. Οι περιεκτικότητές τους είναι εξαιρετικά μικρές και δεν μπορούν να εξηγηθούν ποσοτικά από κανένα αστροφυσικό πρότυπο σύνθεσής τους και συνεπώς από κανένα αστροφυσικό σενάριο σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, όπως, για παράδειγμα, οι εκρήξεις Σουπερνόβα.
Τι είναι αυτοί οι πι-πυρήνες, και πως δημιουργούνται; Ποιος είναι ο ρόλος της Πυρηνικής Φυσικής στην κατανόηση των ασυμφωνιών που υπάρχουν ανάμεσα στις παρατηρούμενες στο ηλιακό σύστημα περιεκτικότητές τους και στις αντίστοιχες προβλέψεις των διαφόρων αστροφυσικών σεναρίων σχηματισμού τους; Τι θα σήμαινε για τη ζωή ενδεχόμενη απουσία τους από τη φύση; Πώς προσεγγίζει κανείς το πρόβλημα της σύνθεσής τους στο σύμπαν, με μετρήσεις σε ένα εργαστήριο επιταχυντή, όπως αυτό του “Δημόκριτου” και γιατί είναι πρωταγωνιστικός ο ρόλος της θεωρίας πυρηνικών αντιδράσεων; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα τα οποία θα συζητηθούν στο πλαίσιο της ομιλίας.
Ο Σωτήριος Χαρισόπουλος πήρε το πτυχίο Φυσικής από το ΑΠΘ, και εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας με υποτροφία της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD). Από το 1990 είναι Ερευνητής στο Ινστιτούτο Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής (ΙΠΣΦ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος». Το 2005 έγινε Επικεφαλής του Εργαστηρίου Επιταχυντή Tandem του ΙΠΣΦ και το 2007 Διευθυντής Ερευνών στο ίδιο Ινστιτούτο.......
«Πυρήνες στο Σύμπαν: «Αστρομαγειρέματα» μετά το τρίτο λεπτό της Δημιουργίας»
Σωτήριος Χαρισόπουλος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής (ΙΠΣΦ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και Επικεφαλής του Εργαστηρίου Επιταχυντή Tandem
Λίγα λόγια για το θέμα:
Η σύνθεση των στοιχείων στη φύση από το ελαφρύτερο Υδρογόνο μέχρι τον Σίδηρο, υλοποιείται στο σύμπαν μέσω θερμοπυρηνικών αντιδράσεων στις οποίες «καίγεται» διαδοχικά Υδρογόνο, ‘Ηλιο, Άνθρακας, Οξυγόνο, Πυρίτιο κλπ. Η «πορεία» σύνθεσης των στοιχείων που ακολουθείται στο σύμπαν ξεκινά από το ελαφρύτερο Υδρογόνο μέχρι τον πιο βαρύ Χρυσό. Κάπου όμως στην πορεία αυτή, κοντά στο Σίδηρο, η φύση αντιμετωπίζει τον εαυτό της: H απωστική δύναμη μεταξύ φορτισμένων πυρήνων που συγκρούονται για να δημιουργήσουν νέα στοιχεία γίνεται μέγιστη, δυσκολεύοντας το δρόμο προς το Χρυσό. Η φύση, όμως, ξεπερνά αυτό το εμπόδιο και συνεχίζει να συνθέτει βαρύτερα στοιχεία μέσω αντιδράσεων με νετρόνια, τα οποία, ως μη φορτισμένα σωματίδια δεν αισθάνονται καμία απωστική δύναμη και συνεχίζουν! Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η σύνθεση όλων σχεδόν των σταθερών ισοτόπων που είναι βαρύτερα από αυτά του Σιδήρου, εκτός από 35 πυρήνες που ονομάζουμε πι-πυρήνες (p nuclei). Οι πυρήνες αυτοί εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς, μέχρι σήμερα, έχουν παρατηρηθεί μόνο στο ηλιακό σύστημα. Οι περιεκτικότητές τους είναι εξαιρετικά μικρές και δεν μπορούν να εξηγηθούν ποσοτικά από κανένα αστροφυσικό πρότυπο σύνθεσής τους και συνεπώς από κανένα αστροφυσικό σενάριο σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, όπως, για παράδειγμα, οι εκρήξεις Σουπερνόβα.
Τι είναι αυτοί οι πι-πυρήνες, και πως δημιουργούνται; Ποιος είναι ο ρόλος της Πυρηνικής Φυσικής στην κατανόηση των ασυμφωνιών που υπάρχουν ανάμεσα στις παρατηρούμενες στο ηλιακό σύστημα περιεκτικότητές τους και στις αντίστοιχες προβλέψεις των διαφόρων αστροφυσικών σεναρίων σχηματισμού τους; Τι θα σήμαινε για τη ζωή ενδεχόμενη απουσία τους από τη φύση; Πώς προσεγγίζει κανείς το πρόβλημα της σύνθεσής τους στο σύμπαν, με μετρήσεις σε ένα εργαστήριο επιταχυντή, όπως αυτό του “Δημόκριτου” και γιατί είναι πρωταγωνιστικός ο ρόλος της θεωρίας πυρηνικών αντιδράσεων; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα τα οποία θα συζητηθούν στο πλαίσιο της ομιλίας.
Ο Σωτήριος Χαρισόπουλος πήρε το πτυχίο Φυσικής από το ΑΠΘ, και εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας με υποτροφία της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD). Από το 1990 είναι Ερευνητής στο Ινστιτούτο Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής (ΙΠΣΦ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος». Το 2005 έγινε Επικεφαλής του Εργαστηρίου Επιταχυντή Tandem του ΙΠΣΦ και το 2007 Διευθυντής Ερευνών στο ίδιο Ινστιτούτο.......
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου